Opera Nova | Straszny dwór

Jednej z najsłynniejszych oper Moniuszki przedstawiać nie trzeba. Nasza Opera sięgała po „Straszny dwór” czterokrotnie. Obecna realizacja, upamiętniająca obchody dwusetnej rocznicy urodzin Stanisława Moniuszki, jest pierwszą przygotowaną na scenie Opery Nova

Stanisław Moniuszko (5 V 1819 – 4 VI 1872) 

Pochodził z rodziny szlacheckiej, jego ojciec i stryj służyli w armii Napoleona. Moniuszko urodzony pod Mińskiem mieszkał i tworzył tam przez 20 lat. Kolejno mieszkał w Wilnie i w Warszawie, przez 4 lata – w Berlinie. Odbywał także podróże artystyczne do Petersburga. Kontaktował się z wybitnymi muzykami rosyjskimi, m.in. Michaiłem Glinką, Aleksandrem Dargomyżskim, Aleksandrem Sierowem. W Paryżu nawiązał znajomość z Rossinim, w Pradze z Bedřichem Smetaną.

Muzyka Moniuszki uważana jest powszechnie za wzór muzyki “słowiańskiej”. Dziewięć oper (jedna niedokończona), trzy balety, osiem operetek, pięć mszy, 268 pieśni…Stanisław Moniuszko upamiętnił się w historii polskiej muzyki jako twórca liryki wokalnej na światowym poziomie, a przede wszystkim jako twórca narodowej opery w pełnym znaczeniu tego słowa : pierwszy, którego dzieła wytrzymały próbę czasu, a powodzeniem górowały nad obcym repertuarem:„Halka” (wileńska 1854 ,warszawska 1858),”Flis” (1858),”Hrabina” (1859),”Verbum nobile” (1860), “Straszny dwór” (1861-64), “Paria” (1859-69) ,” Beata” (1872). 

W 1858 roku został powołany na stanowisko pierwszego dyrygenta Opery Polskiej w Warszawie. Podczas piętnastu niemal lat pracy na tym stanowisku przygotował i wystawił kolejno wszystkie swoje opery. Okres powstania styczniowego zahamował prace kompozytora, ciężkie warunki polityczne nie sprzyjały twórczości. Wystawienie” Strasznego dworu” w 1865 roku wywołało entuzjazm. Nowa opera odniosła sukces podobny do sukcesu “Halki”. Polskie realia opery zjednały dziełu miłość widzów i przyczyniły się do tego, że każde kolejne przedstawienie stawało się manifestacją narodową. Za życia Kompozytora wystawiona została tylko kilkakrotnie: cenzura carska zorientowała się, że to nie błaha opowiastka miłosna, ale wielka opera narodowa. Moniuszko nie doczekał się wznowienia ;wystawiano tylko fragmenty dzieła na koncertach .

W szkicach historyczno-obyczajowych „Stare gawędy i obrazy” Kazimierza Władysława Wójcickiego , które znał Jan Chęciński, autor libretta opery, w “Gawędzie dworzan w baszcie pod broną” występuje dwóch braci…Jeden z nich nie miał się nigdy żenić. W papierach ojcowskich znaleźli skrypt dłużny Stolnika na pokaźną sumę. Po odbiór tych pieniędzy wyjechał jeden z nich do domu Stolnika. Z miejsca zakochał się tam w jednej z jego córek . Potem ściągnął brata do gościnnego domu. Ten nie oparł się wdziękom drugiej córki Stolnika….

Bydgoska scena operowa sięgała już po „Straszny dwór” czterokrotnie (1958,1969,1976,1994-inauguracja I BFO). Obecna realizacja będzie pierwszą przygotowaną w gmachu Opery przy ul. Focha .

Kompozytor: Stanisław Moniuszko
Autor libretta: Jan Chęciński / Opracowanie muzyczne: Kazimierz Sikorski
Data premiery: 27.04.2019 r. godz.19. – inauguracja XXVI Bydgoskiego Festiwalu Operowego
Wykonawcy: Soliści, Chór, Balet, Orkiestra Opery Nova w Bydgoszczy.

Reżyseria: Natalia Babińska
Kierownictwo muzyczne: Piotr Wajrak
Dyrygent: Piotr Wajrak