OKO NIGDY NIE ŚPI | TRANS

Zapraszamy na X edycję Międzynarodowych Spotkań Nieprzypadkowych Oko Nigdy Nie Śpi. Tegoroczna edycja odbywa się pod hasłem „trans”.

Bydgoski festiwal OKO NIGDY NIE ŚPI ma już dziesięć lat. Tegoroczna edycja odbywa się pod hasłem „trans”, które zaproponowała w odniesieniu do idei festiwalu krytyczka, kuratorka i organizatorka życia artystycznego, Anda Rottenberg.

Odniosła się tym samym do korzeni imprezy, która wyrasta z tradycji transgresyjnych praktyk performatywnych. Czyli takich, które (często fizycznie) naruszają zdefiniowane granice obyczajowe, tożsamościowe, albo materialne. Zacierają nierzadko przy tym podziały, które obowiązują między dyscyplinami artystycznymi, nauką, praktyką kulturową, czy – ze względów rynkowych – instytucjonalnymi obiegami ich dystrybucji.

W praktyce, dla odbiorczyń i odbiorców oznacza to zatarcie rozgraniczeń między tym, co znane i nieznane, realne i fantastyczne, przyswojone i dzikie, ludzkie i nieludzkie, żywe i martwe, publiczne i prywatne, jawą i snem.

„Trans” jako temat festiwalu będzie interpretowany szeroko. Interesować będzie twórców zarówno jako odmienny stan świadomości i ekstatyczna technika inicjacyjna właściwa kulturom szamańskim i animistycznym, jak i jako świecka praktyka społeczna, np. rozpowszechniona w ostatnich dekadach za sprawą nocnej kultury klubowej, przeciwstawiająca się neoliberalnemu indywidualizmowi, materialnym nierównościom a także, nierzadko, alienującym i dyscyplinującym regulacjom prawnym i biopolitycznym.

W tym roku, dziesiąte już OKO, gościć będzie artystki i artystów zaproszonych między innymi przez Roberta Kuśmirowskiego, wielokrotnie nagradzanego artystę wizualnego, performera, autora instalacji i fotografii, „fałszerza rzeczywistości”, którego znakiem firmowym stały się iluzyjne rekonstrukcje fikcyjnych albo alternatywnych przestrzeni, takie jak Double V, Bunkier, Kanał, czy Tężnia.

Twórca występuje tym razem w roli selekcjonera, zapraszającego wybrane przez siebie osoby do udziału w jednej z kilku sekcji wystawy, zlokalizowanej w bydgoskim EXPLOSEUM. Wystawa – zatytułowana przez kuratora EXP(L)O – odniesie się do historii obiektu, fabryki broniz czasów II wojny światowej. Realizowane specjalnie dla przestrzeni prace będą testować możliwość emocjonalnej regeneracji kompleksu i przepracowania jej traumatycznej przeszłości.

Tradycją OKA jest organizacja jednej z wystaw we współpracy z Galerią Miejską BWA w Bydgoszczy. Podczas jubileuszowej edycji na zaproszenie Roberta Kuśmirowskiego swoją indywidualną wystawę, p.t. WE THE WATER/ MY WODA – poświęconą granicy między żywymi ciałami i determinującym ich istnienie wodnym środowiskiem, pokaże tu Wojtek Radtke.

Tegoroczna edycja OKA przypomina również postać Marcina Giżyckiego, zmarłego pod koniec 2022 roku, reżysera filmów animowanych i dokumentalnych, krytyka oraz historyka sztuki i filmu, wykładowcy Rhode Island School of Design w Providence (USA), Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych w Warszawie oraz pomysłodawcy i wieloletniego dyrektora artystycznego Międzynarodowego Festiwalu Filmów Animowanych ANIMATOR w Poznaniu.

W hołdzie dla dokonań twórcy Fundacja Czarny Karzeł przedstawi filmową adaptację jednego z ostatnich, niedokończonych filmów reżysera: Niedokończone życie Phoebe Hicks.

WYSTAWY

E X P [ L ] O
Exploseum – Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego

kurator: Robert Kuśmirowski
osoby uczestniczące: Monika i Tomasz Bielakowie, Piotr Bujak, Marta Fic, Artur Grejner, Grzegorz Klaman, Cezary Klimaszewski, Tomasz Krzpiet, Jarosław Lustych, Agnieszka Łukaszewska, Dominika Macocha, Honorata Martin, Patryk Paliwoda, Urszula Pieregończuk, Wojtek Radtke, Radosław Skóra, Andrzej Sobiepan, Agnieszka Szultk, Anna Waszczuk, Marta Zgierska

WE THE WATER / MY WODA – wystawa Wojtka Radtke
Galeria Miejska bwa
kurator: Robert Kuśmirowski

Opowieść o wodzie i tym, co z sobą niesie, jej zdolności do reagowania i ekspresji. Ważne będą też emocje, które w epoce post-covidowej wywołują wodne aerozole.

SPEKTAKLE

Corpuscle – wystawa i spektakl
artystki: Alicja Pilarczyk (PL/CH): skrzypaczka i performerka, Katherine Newton (GB/CH): artystka zajmująca się sound artem, artystka wizualna, scenografka, oraz Justyna Celeda (PL): reżyserka teatralna, autorka scenariuszy.
Katastrofa lotnicza w Alpach, która wydarzyła się w czerwcu 1968 roku, odebrała życie trzem mężczyznom i na dziesiątki lat ukryła wrak samolotu pod śniegiem. W sierpniu 2022 roku zaginiona maszyna został odnaleziona, a jej rozbite części, cząstki pamięci, zostały teraz odzyskane. W 1942 r. małżeństwo wybrało się na wycieczkę w góry. Nigdy nie powrócili. Zostali odnalezieni dopiero po 75 latach. Pustka, wspomnienia i radzenie sobie z poczuciem opuszczenia są osią, wokół której powstało przedstawienie i wystawa.

Mistyczna Syberia – standup podróżniczy Aruna Milcarza
Opowieść o życiu buriackiego szamana Baira Rinczinowa. Spektakl jest połączeniem filmu i standupu.
Ukazuje świat w którym rytuały szamańskie przeplatają się z rytuałami dnia codziennego.

Wydarzenia specjalne / wykłady / spotkania:
Na niektóre wydarzenia będą obowiązywały zapisy. Prosimy śledzić nasze strony.

Spotkanie z Andą Rottenberg wokół nowej książki Rozrzut, Wydawnictwo Krytyki Politycznej
Rozrzut to lektura nie tylko dla miłośników sztuki, a może wręcz przede wszystkim dla „niemiłośników”. Otwiera drzwi do zrozumienia kwestii fundamentalnych: po co nam sztuka i po co nam artyści.
prof. Małgorzata Omilanowska, fragment wstępu

Niedokończone życie Phoebe Hicks
Premierowy pokaz niedokończonego filmu w reżyserii Marcina Giżyckiego i Grzegorza Pleszyńskiego, prod. Fundacja Czarny Karzeł

Phoebe to ostatni wspólny projekt reżysera Marcina Giżyckiego i grupy Czarny Karzeł. Pomysł Marcina Giżyckiego początkowo został zrealizowany w formie surrealistycznej opery. Libretto powstało na podstawie książki Agnieszki Taborskiej pod tym samym tytułem. Prace nad filmem przerwała nagła śmierć Marcina Giżyckiego. Ostatnie sceny i montaż zostały zrealizowane na podstawie notatek i zebranych uwag.

Spotkanie z Agnieszką Taborską wokół jej książek Archipelagi Rolanda Topora, wyd. Lokator, 2021 i Świat zwariował. Poradnik surrealistyczny. Jak przeżyć, wyd. Bosz, 2021
Pierwsza jest osobistym portretem Topora, urozmaiconym niepublikowanymi dotychczas anegdotami. Przyjaźń autorki z przedmiotem badań pozwoliła jej napisać o Toporze inaczej niż pisze się zwykle. Druga książka jest historią (też towarzyską) surrealizmu oraz poradnikiem złożonym z 56 rad, jak surrealistycznie kochać, mieszkać, nie popełniać samobójstwa…

Transy spirytystek i surrealistów – wykład
Agnieszka Taborska opowie o spirytyzmie XIX wieku, oszustwach i transach mediów, zbiorowej histerii w próbach dotarcia na Tamtą Stronę. A także o „okresie snów” paryskich surrealistów, wpadających w trans w mieszkaniu Bretona w latach 20. XX wieku. Opowieści będą towarzyszyły zagadkowe zdjęcia.

PROGRAM Kujawsko Pomorskie OKO NIGDY NIE ŚPI

CZWARTEK 10.08.23
MOB – Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy, Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy, Multikino, Młyny Rothera, Wyspa Młyńska

16.00 – 17.15
MOB – Muzeum Okręgowe, ul. Gdańska 4
Odmienne algorytmy kultury: sny, transe, ekstazy wykład prof. Waldemara Kuligowskiego

18.00 – 19.30
Galeria Miejska bwa, ul. Gdańska 20
Otwarcie festiwalu i wernisaż wystawy Wojtka Radtke WE THE WATER / MY WODA

20.00 – 21.00
Multikino ul. Marszałka Ferdynanda Focha 48/ zapewniamy transport
– Niedokończone życie Phoebe Hicks, 20’ reż. Marcin Giżycki i Grzegorz Pleszyński,
– 98 kg, 5’, reż. Izabela Plucińska
– Blask, 5’, reż. Rafał „Rufus” Pietrowicz
Gościem specjalnym będzie Hanna Margolis.
Po pokazie odbędzie się spotkanie z twórcami.

21.30 – 22.15
Młyny Rothera, ul. Mennica 10
Corpuscle, performance: Justyna Celeda, Alicja Pilarczyk, Katherine Newton

00.00
Hotel Marina, Wyspa Młyńska (dokładna lokalizacja zostanie podana wkrótce)
Transfobia 0.0 free – instalacja Kuby Elwertowskiego i Macieja Szymborskiego

PIĄTEK 11.08.23
Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury, Młyny Rothera, Exploseum

13.30 – 14.30
Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury, pl. Kościeleckich 6
Agnieszki Taborskiej Pożegnanie Z Surrealizmem Spotkanie z Agnieszką Taborską poświęcone jej książkom „Archipelagi Rolanda Topora”, Lokator, 2021 i Świat zwariował. Poradnik surrealistyczny. Jak przeżyć, Bosz, 2021

15.00 – 16.00
Młyny Rothera, ul. Mennica 10
Spotkanie autorskie z Andą Rottenberg wokół jej nowej książki Rozrzut, Wydawnictwo Krytyka Polityczna, 2023

17.00 – 20.00
Otwarcie wystawy E X P [ L ] O, Exploseum, ul. Alfreda Nobla/zapewniamy transport
Kurator: Robert Kuśmirowski
osoby uczestniczące:  Monika i Tomasz Bielakowie, Piotr Bujak, Marta Fic, Artur Grejner, Grzegorz Klaman, Cezary Klimaszewski, Tomasz Krzpiet, Robert Kuśmirowski, Jarosław Lustych, Agnieszka Łukaszewska, Dominika Macocha, Honorata Martin, Patryk Paliwoda, Urszula Pieregończuk, Wojtek Radtke, Radosław Skóra, Patrycja i Andrzej Sobiepan, Agnieszka Szultk, Anna Waszczuk, Marta Zgierska

19.00 – 20.00
E X P [ L ] O, Exploseum, ul. Alfreda Nobla
Agressiva 69, koncert

21.30 – 22.00
Wyspa Młyńska
Trans kończy się na stopach czyli globalne ocieplenie, Grzegorz Pleszyński i Społeczny Chór Czarnego Karła
Gościnnie wystąpi: Kevin Górzyński

23.00 – 01.00
Wyjazd do Centrum Astronomiczno, Kulturalno-Dydaktycznego w Niedźwiadach/ zapewniamy transport
Oglądanie gwiazd i performance Józefa Żuka

SOBOTA 12.08.23
Exloseum, MOB- Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy, Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy, Galeria 2B+L, Wyspa Młyńska)

12.00 – 20.00
Wystawa E X P [ L ] O, Exploseum, ul. Alfreda Nobla

12.00 – 14.00
Muzeum Okręgowe, Gdańska 4
Retrospektywa animacji i dokumentów Marcina Giżyckiego. Spotkanie z Hanną Margolis, współpracownikami i Przyjaciółmi Marcina między innymi: Agnieszką Taborską, Andą Rottenberg, Elżbietą Jeznach, Łukaszem Owczarzakiem, Grzegorzem Pleszyńskim
Dostępne będą książki Marcina Giżyckiego: Kino artystów i artystek. Od Meliesa do Maciunasa, Wydawnictwo Słowo/obraz terytoria, 2023, Limeryki i inne wierszyki własne i zapożyczone, Austeria 2023, „Blues” Austeria, 2022

15.00 – 15.45
Galeria Miejska bwa, ul. Gdańska 20
„Medycyna kolekcji” – oprowadzanie kuratorskie po wystawie kolekcji Grzegorza Schmidta: Sławek Brzoska, Teresa Bujnowska, Marek Chlanda, Stanisław Dróżdż, Koji Kamoji, Jarosław Kozłowski, Moshe Kupferman, Andrzej Leśnik, Eugeniusz Markowski, Jerzy Nowosielski, Zofia Rydet, Mikołaj Smoczyński, Kajetan Sosnowski, Antoni Starczewski, Jonasz Stern, Maciej Szańkowski, Marek Szczęsny, Andrzej Szewczyk, Monika Szwed, Tomasz Tatarczyk, Ryszard Winiarski, Jerzy Wroński.
Kuratorzy: Danuta Milewska, Mania Schmidt, Grzegorz Schmidt
Organizator: Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy
Współpraca: Fundacja Ładne Życie

18.00 – 18.30
E X P [ L ] O, Exploseum, ul. Alfreda Nobla/ zapewniamy transport
Being Jewish in Deutschland – A stund up tragedy, performance Briana Michaels

19.00 – 19.30
E X P [ L ] O, Exploseum, ul. Alfreda Nobla/zapewniamy transport
JAKA CHORĄGIEW WIEJE NAD MOIM MIASTEM wg AZ, z cyklu Pytanie o barwę, performance: Janusz Bałdyga

21.30 – 22.00
Wyspa Młyńska
Śląsk, czarne złoto i inne legendy, performance: Piotr Kumor

23.00 – 00.00
Galeria 2B+ L (koncert na rzece, miejsca do siedzenia na brzegu Wyspy Młyńskiej)
Tadeusz Sudnik, koncert

NIEDZIELA 13.08.23
Muzeum Okręgowe bwa, w Bydgoszczy, Exploseum, Młyny Rothera)

10.00 – 14.00
Wystawa E X P [ L ] O, Exploseum, ul. Alfreda Nobla

13.00 – 14.00
Galeria 2B+L
Agnieszki Taborskiej Dzienniki Intymne Spotkanie z Agnieszką Taborską poświęcone jej książkom Człowiek, który czeka. Pandemia na mansardzie, wydawnictwo Lokator, 2020 i powstającą właśnie elegią Ruchome piaski

16.00 – 17.00
MOB – Muzeum Okręgowe, ul. Gdańska 4
Mistyczna Syberia, Arun Milcarz, sceniczna opowieść reporterska (standup podróżniczy)

18.00 – 19.00
Galeria Pleszyński Kobra, ul. Kościuszki 27
Transy spirytystek i surrealistów, wykład Agnieszki Taborskiej

19.30 – 19.45
Biuro snów zagubionych – Mgiełka dla Marcina, spektakl Elżbiety Jeznach
wstęp wolny

*szczegółowe informacje na stronie festiwalu okonigdyniespi.com